DestinationArt is verantwoordelijk voor de werving, selectie en opleiding van de gidsen die rondleiden door de depots en langs de bijzondere architectuur van Beeld & Geluid in Hilversum.
Het team van rondleiders bestaat uit vakmensen, die met gedegen kennis van zaken, enthousiasme en –wat ons betreft onmisbaar- hun persoonlijke inbreng, garant staan voor een onvergetelijke ervaring. Eén van hen is Mark Oomen; aan hem legden we een aantal vragen voor.
Het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid is eigenlijk geen museum. Kun je uitleggen wat de functie van B&G is? En wat is jouw rol als rondleider daarbinnen?
Het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid lijkt op het eerste gezicht niet op wat we zouden herkennen als een ‘traditioneel’ museum, maar het instituut heeft toch zeker wel overduidelijke museale functies. Denk daarbij aan archiveren, conserveren en het beschikbaar maken van historische objecten en verhalen aan een breed publiek. Mijn rol als rondleider is vooral gesitueerd in de depots: dat zijn de plekken waar de reguliere bezoekers geen toegang tot hebben. In de depots zijn veel objecten te zien die te maken hebben met de Nederlandse mediageschiedenis, denk aan oude audiobanden, radio’s, TV’s en opname-apparatuur. Samen met groepen mensen ontdek ik wat er allemaal te zien is.
Tijdens rondleidingen probeer je je toehoorders natuurlijk het belang van archiveren uit te leggen. Hoe doe je dat?
Dat doe ik door met de bezoekers in gesprek te gaan en ze aan het denken te zetten door bepaalde vragen te stellen. Bijvoorbeeld door eerst na te gaan of er media-gerelateerde objecten zijn die ze zelf thuis nog bewaren, zoals oude foto’s, dia’s, filmpjes of oude afspeelapparatuur. Dan kun je op basis daarvan een gesprek aangaan over de vraag welke objecten je zou moeten archiveren en waarom dat zou moeten. Daar komen vaak erg leuke en geanimeerde gesprekken uit!
Waarmee kun je je publiek het meest verrassen?
Dat hangt een beetje van de leeftijd van het publiek af. De wat oudere mensen ervaren vaak veel herkenning bij de oude radio’s, dat vinden ze dan fantastisch om te zien. Bij het jonge publiek heerst dan vooral onbegrip en verwarring: ‘Werden die dingen vroeger echt gebruikt?’. En verder doet de ruimte met oude apparatuur het altijd goed: de mengtafel van Frits Spits en de tijdsmelder ‘Tante Cor’.
Tijdens de rondleiding staat niet alleen de functie van B&G centraal, maar is er ook aandacht voor de architectuur. Kun je daar iets over vertellen?
Het gebouw van Beeld & Geluid is ontworpen door architectenbureau Neutelings Riedijk en het ontwerp wordt door vrijwel alle bezoekers unaniem bewonderd. Dat is ook niet zo gek, want het is een fantastisch gebouw. De gekleurde glasgevel, waar het licht op verschillende manier door kan vallen, geeft zo’n bijzondere sfeer aan het hele pand. En het leuke is ook vooral dat je van de buitenkant nooit zou kunnen raden hoe het gebouw van de binnenkant is ingedeeld. Het gebouw is op een heel speelse wijze opgedeeld in de verschillende functies die het heeft: archief, museum, informatiecentrum/kantoren. Ook komen bepaalde vormen en kleuren op slimme wijze terug in de verschillende delen van het gebouw.
Je leidt ook rond op andere plekken. In hoeverre verschilt je werk als rondleider in B&G met dat bij andere opdrachtgevers?
Naast B&G geef ik o.a. rondleidingen in het Tropenmuseum, Museum Catharijneconvent, Cobra Museum en het Concertgebouw. Elk museum of elke instelling heeft uiteraard een eigen, unieke functie en collectie, en in die zin verschilt mijn werk als rondleider per plek vooral wat de inhoud betreft. Maar uiteindelijk komt de aard van het werk bijna overal op hetzelfde neer: een connectie maken met een groep mensen, enthousiasme activeren en ervaringen uitwisselen.
Rondleiden is een vak! Welke eigenschappen zijn volgens jou onmisbaar voor een goede rondleider?
Een goede rondleider kan goed luisteren en is goed in het aanvoelen van een groep: wat is de achtergrond van een groep, wat zijn hun verwachtingen en welke toon gebruik je om een groep aan te spreken? Dat zijn allemaal zaken waar je rekening mee moet houden, want je weet van tevoren nooit exact welke mensen je gaat ontmoeten. Verder is het van groot belang dat je mensen individueel aanspreekt en met ze in gesprek gaat: de tijd dat een rondleiding bestond uit één rondleider die een standaard-verhaal afdraaide tegenover een groep is gelukkig voorbij.
Kun je in één zin duidelijk maken waarom mensen een rondleiding moeten boeken bij Beeld & Geluid?
Om een ervaring te krijgen die voor jong en oud ontzettend interessant is: voor oud om te herkennen wat ooit bekend was, en voor jong om te kunnen zien wat niet meer gebruikt wordt.